سبد خرید
0

هیچ محصولی در سبد خرید نیست.

تلفن گویا: 034-34370360

آنچه باید در مورد معماری اژه ای (معماری مینوسی) بدانیم

معماری تمدن اژه ای (معماری مینوسی)

اگراز کنار دلتای به سوی دریای شمال دریای مدیترانه بینسوی دریای شمال دریای مدیترانه پیش برویم، نخستین که در برابر دیدگانمان ظاهر می شود، گوشۂ شرقی جزیره کرت است. نسبت به گروه پراکنده ای از جزایر کوچک موسوم به سیکلاد، که چون دایره ای در میان دریای اژه گرد هم قرار گرفته اند. در ست بالای از آن سرزمین اصلی یونان واقع که در سمت شرقی دریای اژه است. آسیای صغیر (ترکیه) را در مقابل خود دارد. در نظر باستان شناسان اژه نه فقط اصطلاحی جغرافیایی است، بلکه بر عموم تمدن هایی که طی هزار سال قبل از میلاد که پیش از پیدایش تمدن خاص یونانی، در آن پدید آمده اند، اطلاق می شود.

این تمدن سه گانه که در عین ارتباط و خویشاوندی نزدیک از یکدیگر متمامیز بوده اند عبارتند؛ تمدن کرتی که به پیروی از نام پادشاه افسانه ای معروفش مینوس، تمدن «مینوسی» خوانده شده است. تمدن جزایر کوچک واقع در شمال کرت یا تمدن سیکلادی و تمدن سرزمین اصلی یونان یا تمدن «هلاسی» بوده و هریک از آن ها به ترتیب به سه دوره، پیشین (کهن) و میانه و پسين (جدید) تقسیم شده و بزرگ ترین پیشرفت های هنری آنان متعلق به انتهای دورۀ میانه و سراسر دوره پسین (جدید) بوده است.

معماری مینوسی در تمدن اژه ای

معماری مینوسی یا اژه ای: تمدن مینوس غنی ترین و شگفت انگیزترین تمدن دنیای ساخته شده است. چیزی که این تمدن را نه تنها از مصر و خاورمیانه و همچنین باستانی سرزمین یونان مجزا می کند، فقدان دوام و پیوستگی آن است. در رانی های عمده ای که از هنر مینوسی به دست آمده، به هیچ وجه نمی توانیم سیر تکاملی به میان بیاوریم، زیرا آن آثار چنان به طور ناگهانی ظاهرشده و از میان رفته اند، که ناچار باید اذعان نمود که عوامل سرنوشتشان دست به کار بوده است.

دوره مینوسی کهن (دوره آزه ای کهن): دوره مینوسی کهن (پیشین) را که به دوره کاخ ها معروف است، عمدتاََ با مقداری سفالینه و تکه های پراکنده چندیی می شناسیم. از جمله می توان به سفالینه های بسیار سخت موخلوس و ظروف گل دست ساز اشاره کرد. برجسته ترین و جالب ترین آفریده های هنر اژه ای در عصر مینوس پیشین، مقدار بسیار زیادی پیکرهای کوچک اندام مرمرین از جزایر سیکلاد است. بیشتر پیکره های برهنه زنها در حالتی هستند که دست هایشان را در ناحیه شکمشان روی هم گذاشته اند. در این مدت که از حدود هزاره سوم تا اوایل هزاره دوم ق.م درست در مدت هشت قرن از دوران اولیه (پیشین) تمدن مینوسی ساکنان جزیره کرت قدمی فراتر از مرحله زندگی ده نشینی عصر نوسنگی فراتر ننهاده بودند. هرچند از طریق دریا داد و ستد و ارتباطی با مصریان یافته بودند.

دوره مینوسی میانه: این زمان با ویژگی تأسیس کاخ های کهن در حدود سال ۲۰۰۰ ق.م از دوره پیشین متمایز می شود. ساختمان سازی در کرت نه بر مقابر و معابد تکیه می کرد و نه بر دژها، بلکه به کاخهای ویژه پادشاهانش توجه داشت، و شهرهای سلطنتی نیز، گرداگرد همین کاخ ها ساخته می شدند. احتمال دارد که این کاخ ها پس از حدود سه قرن یعنی در سال ۱۷۰۰ ق.م در اثر زلزله های مکرری که در این بخش از منطقه مدیترانه واقع شده، نابود شدند. عدم وجود استحکامات در جزیره کرت، نیز مشهود است، زیرا نقاط استحکامات بندی شده در تمام عرصه های جغرافیایی هنر هلاسی و سیکلادی به چشم می خورد. این امر یا دلیل بر قدرت نیروهای دریایی کرت و یا صلح پایدار در جزیره، یا دوی این ها است .

دوره مینوسی پسین (جدید): هنر دوره جدید، با بازسازی کاخها آغاز می شود، یعنی در فاصله زمانی سال های ۱۶۰۰ تا ۱۵۰۰ ق.م آغاز شد. تمدن کرت نخستین تمدن بزرگ مغرب زمین را پدید آوردکاخ های نوین منبع اصلی دانش ما درباره معماری مینوسی شمرده می شود مدارک مربوط به عصر بی مانند خلاقیت وپیشرفت های زود رس هنری به همین دوره را بالحاظ توجه به مرکزیت کاخ ها و ایجاد فضاهای معماری شهری در پیرامون ان بهترین دوره تلقی کرد.

 

 

کاخ هادر دوره مینوس یا کاخ های سبک اژه ای

این کاخ هاکه برای پادشاهان وخدمه ایشان بازسازی شدند بزرگ، راحت وزیبا بودند. شاهزاده کرئی و رائید فرمانروایان دیگر تمدن ها رهبران مذهبی هم بوده اند. جایی که یک اجتماع جزیره دراین بایک محدوده جمعیتی مشخص و کلی با نوار زه گر برای خود قطع رابطه نماید، و دارای یک ساختمان و ارز در باردارد، به همین دلیل امامزادگان و قصر آن ها مانند، فرعون و مکانش پر ڈال دی اور زر داری نبوده اند. این کاخ ها مرکز و دسته اصلی شهر محسوب می شوند بنابر این درسترسی به آن بسیار آسان برای هر شهروند بوده است.

کاخ ملیاء در مینوس و ساختار آن

این بنا را به عنوان نخ در این کاخ شهر کرت محسوب نموده اند. این مجموعه بنا در پیرامون یک حیاط مستطیل شکل ساخته شده، و در حقیقت حیاط یا میدان درست اساسی شکل گیری مجموعه است. اختلاف این کاخ با قصرهای بین النهرین زیاد بوده و به عنوان مثال در این جا بدت از یک حیاط، که به وسیله ساختمان هایی که پیش از این ساخته شده، پدید آمده باشد، نیست. حیاط در کرت یک میدان، پایکاگورا بود، که خود دارای یک ارزش مشخص و نشان دهنده ساختمان های اطراف نیز است.

به طور کلی عملکرد عمده حیاط به عنوان میدان در زندگی عمومی شهر محل نمایش ها و ورزش ها بوده است. حیاط یا میدان در این کاخ شهرها آن چنان اهمیت داشته که بسیاری از مسابقات ورزشی در آن صورت می گرفتند. کاخ کنسوس (نوسوس)، یکی از بزرگترین کاخ های مینوسی است، که فاقد نقشه در برابر شیب های بالا حاصلخیز ساخته شده بود. زمین حیاط گرداگرد آن ساخته شده اند. در زمان کاخ های کهن تسطيح در برابر شیب های بالایی و بر روی تپه های کم ارتفاع در انتهای یک دشت له شده بود. زمین حیاط بزرگ مستطیل شکل که تمام واحدهای کاخ، در زمان کاخ های کهن تسطیح شدند.

 

کاخ ملیاء در مینوس و ساختار آن

 

حکایت شیوه حلقه زدن اور در معماری اژه ای

شیوه حلقه زدن اور حکایت از این دارد که نقشه اش پیشاپیش تهیه نشده بود، بلکه ساختمان ها به دور آن حکایت از این دارد که این هسته مرکزی ساختمانی، همراه با هم رشد می کرد و حیاط مزبور نیز نقش عامل سازمان دهنده اصلی را داشت. یک دالان شمالی جنوبی در ضلع غربی حیاط، تا را از انبارها که محل ذخیره سازی شراب، غلات، روغن و بودند، جدا می کرد.

در ضلع شرقی حیاط یک دالان مسل در خمره های بزرگ دن شرقی- غربی، تالارها، اتاق های کارگران و پیشخدمت ها و ساختمان قرار دارد. «میدان» یا محوطه تئاتر یونان در دوره های بعدمخصوص شاه و ملکه و تالارهای پذیرایی (جنوب) را از اتاق های کاء (شمال) جدا می کند. در گوشه شمال غربی کل مجتمع ساختمان، تئاتر با پله ها (صندلی پله ای) در دو طرف، نخستین نسل تئاتر بونا دیده می شود.

افسانه یونانی مربوط به «معبر هزار خم»

هدف از ساختن این محوطه روشن نیست، ولی از ویژگی هایی است همچون حیاط مرکزی، در دیگر کاخ های کرت نیز ظاهر می شود. پیچیدگی ساختمان این کاخ در نظر یونانیان با آیین پرستش تبر دوسر که در این جا رواج داشت مربوط بوده است. احتمالاََ افسانه یونانی مربوط به «معبر هزار خم» (لابیرنت) کرت از همین جا گرفته شده و تردیدی نیست که بنای این کاخ حاصل وجود سلیقه تجمل گرایی و راحت طلبی بوده است.

در زیر کاخ، شبکه کارآمدی برای فاضلاب از لوله های سفالی ساخته شده است و به همین علت، احتمال زیادی می رود که کاخ كنوسوس یکی از بهداشتی ترین شهرهای جهان تا پیش از سده بیستم بود.

شهر فايستوس در هومر در معماری اژه ای

از شهرهای مه می توان به شهر فايستوس در هومر، همواره از لنگرگاهش کهان با بخاطر جمعیت فراوان آن ها به حیرت می افتادند. حتی امروزه سنگفرش جدول دار، کوچه های متقاطع و دکه ها که معمولاََ به اقتضای طبع ازدحام انگیز مردم در پیرامون مراکز ساخته می شدند، به اعجاب می افتند. اما کاخ ها و شهرهای کرتی فقط نیستند، بلکه شهرهای متعددی در این سرزمین وجود داشته اند که به شهر فايستوس در سوی دیگر جزیره در ساحل جنوبی، اشاره کرد که به قولو از لنگرگاهش کشتی های سیاه دماغه، به نیروی باد و موج به مصر اند، این جا پایگاه بازرگانی تجارت جنوبی کرت در عصر مینوسی است.

بخشی ازکاخ، طی کاوش های باستان شناسی کشف شده که حیاط مرکزی داشته و پیرامون میدان یا حیاط مرکزی ساختمان ها شکل گرفته و یکی از بخش های مهم این کاخ پلکان های آن است. پلکان آن چهل و پنج پا عرض دارد و تالارها و محوطه هایش با تالارها و قصرهای كنوسوس برابری می کند. حیاط مرکزی آن چهار گوشه ای به مساحت نهصد و سی متر مربع بوده، تالار مرکزی یا بارگاه آن، با دویست و هشتاد متر مربع وسعت، از تالار بزرگ «تبر دودم» در پایتخت فراختر است .

آثار معماری کرت صرفاََ به کاخ های سه گانه از آثار جالب «هاگیاتریادا» است، که باستان شناسان وحه فوق منحصر نمی شود؛ یکی از آن در زیستگاه امیر ری فایستوس واقع است. در بخش له؛ «زاکرو» و «موخلوس» و نواحی مثل گورینا خیابان اصلی و منازل فراخ در دو طرف آن«فايستوس» می دانند، در سه کیلومتری شمال باختری فای جزیره هم نواحی آباد فراوان وجود دارد، از جمله: «زاکر » مسکونی از قبیل «پالایکاسترو» و نیز مراکز صنعتی مثل بالایکاسترو که سنگفرش شده است. فاضلابی مناسب و منازل فراخ ساخته شده است. 

 

شهر فايستوس در هومر در معماری اژه ای

 

معماری میسنی در یونان باستان

بازمانده فرهنگ میسنی درهم شکسته تر از آن است مانند؛ خرابه های کرت با شعر هومر، تصویر روشنی از دنیای باستان به ما بدهد. سرچشمه های فرهنگ میسنی همانند پایان فرهنگ مینوسی است. احتمال دارد که یونانیان اولیه، تقریبا هم زمان با ساخته شدن کاخ های که کرت در سرزمین اصلی یونان، به آن جا از آن جا کوچیده باشند.

این کوچ با آغاز ها دوم پیش از میلاد مقارن است و بدون تردید حتی در آن زمان یونانیان از فرهنگ کت متأثر بودند و عده ای معتقدند که سرزمین اصلی یونان تا مدتی مستعمره مینوسی ها بود. اوج قدرت و اقتدار میسنی ها با دوره کاخ های جدید در کرت همزمان است، ولی هجوم های اقوام «دوری» که سرانجام به نابودی میسنی ها انجامید، باعث شد، آن ها (میسنی ها) برخلاف کرتی ها، پیدایش معماری دژ سازی را به یک ضرورت مبدل نمایند. تقریبا در ۱۲۰۰ ق.م ارگ های مستحکم سرزمین اصلی یونان به دست مهاجمان نابود شدند.

با آن که به نظر می رسد. میسنی مرکز فرهنگی سرزمین یونان باشد، بقایای کاخ های بزرگ دیگری در «وافيو»، «پولوس»، «اورخومنوس»، «آرن» و «ایولكوس» ساخته شد. این دو کاخ در آغاز دورة در فاصله سالهای ۱۲۵۰ و ۱۲۰۰کاخ های مستحکم «تيرونزو» میسن به دست آمده است، این دو کاخ د میسنی پسین در حدود ۱۴۰۰ ق.م ساخته شدند و در فاصله سالهای د ق.م نابود شدند.

ارگ تیروز (تيرونس) در معماری اژه ای

ارگ تیروز (تيرونس): همان طوری که اشاره شد، یکی از کاخ های شناخته شده از زمان فرهنگ و تمدن میسنی، ارگ تیرونز است. در فاصله میسن، که هر دو احتمالا بارها تحت حاکمیت فرماندهی واحدی بوده اند. دسد، یکی از معروف ترین آثار د تيرونز است. در نزد هومرتیرونز صد دیوار در نزد مردمان روزگار افسانه ای شهرت داشت. یکی از سیاه برونز را به اندازه اهرام مصر، معماری تمدن های اژه ای ۲۵۹ مان روزگار باستان به زادگاه هرکول قهرمان پرقدرت یکی از سیاحان باستان به نام «پارسانیاس» دیوارهای ارگ مصر جالب و تماشایی می داند.

این دیوارهای ستبر در نقطه ای به نام «حصار» کرتی قرار دارند و آشکارا نشان می دهد که در همان، ساختمان های درون محدوده، دیوارهایی به ضخامت ۶ متر ساخته شده اند. به نظر می رسد که روی نقشه ای از پیش تعیین شده خلاف بی نقشگی و گاه آشفتگی موجود در کاخ های کرتی، نقشه نمونه ای از ترتیب صریح و ساده قرار گرفتن واحدها در کنار هم به شمارمی روند. تالار بارگاه با نقش های سه اتاقه در مرکز، نخستین نمونه معابد کلاسیک یونان است.

دروازه شیران دژ میسین

این دروازه بیرونی دژ میسین بود. از سمت چپ به وسیله یک دیوار و از سمت راست به وسیله یک باروی دو پهلوی برجسته حفاظت می شد. از دو تک سنگ عظیم عمودی با یک حمال افقی بر روی آن ها ساخته شده است. ردیفه ای فوقانی سنگ به صورت یک تاق برجسته در می آیند و روزنه ای مثلثی پدید می آورند، که باعث کاسته شدن سنگینی و فشار قطعات بالایی بر سنگ حمال افقی می شود.

فضای تاق نما با قطعه سنگی پر شده که روی آن نقش برجسته دو شیر (در دو سوی یک سنمالا مقدس مینوسی) حکاکی شده که در روبه روی هم ایستاده، درب خود را بر قاعده آن نهاده اند، به احتمال قوی سر شیران از تکه سن اکنون وجود ندارد. نمونه های بین النهرینی به مراتب روی هم ایستاده، در حالی که پای در شیران از تکه سنگ و یا از فلز بوده که بر روی سردرها نزدیکی رینی به مراتب قدیمی تر ازنمونه های میسنی هستند. بعید  به نظر نمی رسد که از هنر بین النهرین تأثیر پذیرفته شده باشد.

گنج خانه آترئوس (مقبره تئولوس)

این نامی است که توسط شخصی به نام هانریخ شلیمان به اشتباه این بنا داده شده است. زیرا او گمان می کرد بنای پرشکوه مزبور، در میان گروهی از بناهای مشابه مخزن گنج های آترئوس پدر «آگاممنون» است. این بنا جایگزین مقابری شد که قبلا ساخته می شدند و بنای مزبور در دل یک تپه طبیعی واقع شده و راه ورودی آن از یک گذرگاه طولانی به نام دوموس است. شکل لانه زنبوری اتاقک دایره ای یا گنبد تدفینی، با روی هم چیدن رجهای پیش آمده سنگ ابر قاعده ای مدور پدید آمده است .و به شیوه ای جالب بر دیوارها جا گرفته و باعث به وجود آمدن گنبدی مرتفع گشته که ارتفاعش در نمونه کنونی به دوازده متر می رسد.

ساختمانی بدون استفاده از تیرهای داخلی در کل جهان باستان تا پیش این معبد پانتئون روم ۱۵۰۰ سال بعد بود. بنای آترئوس در سال های ۱۳۰۰ پیش از میلاد ساخته شده است. روش ساخت این گونه از ساخته شدن معبد پانتئون را تا ۱۲۵۰ پیش از میلاد آرامگاه ها برای پادشاهان میسنی در نوع خود در شهر اور در ساختن مقابر و دوره میانی نیز ساخت مقابر که با روشان میسنی در نوع خود قابل توجه است. پیش از آن ها سومری ها، مقابر و قرار دادن اشیاء در کنار اجساد سابقه داشتند. در ایلام ، مقابر که با روش تاق آهنگ ولی با آجر مسقف شده بود، مرسوم بوده است.

نکته حائز اهمیت در معماری میسنی ها یا سبک اژه ای

نکته حائز اهمیت در معماری میسنی ها، تکامل سیستم تریلیت (بخش مثلثی روی سردر) است. میسنی ها با سبک کردن بار روی تیر و ایجاد روزنه ای مثلثی شکل، عمل تخلیه بار روی دو ستون را آسان تر نموده و در حقیقت این سیستم پایه فرم سنتوری های یونانی است، که علامت مشخصه معماری یونان به شمار می رود. این روش در دوره های بعد در تمام مدیترانه گسترش یافت. از معماری معابد میسنی اگر هم وجود داشته، اثری به جای نماند. اما مشخص است که هر کاخ مانند، ساختمان های کرت (مینوسی) دارای محراب کوچکی بود.

به طور قطع مشخص نیست که کدام خدایان و به چه صورتی در این محراب ها پرستش می شده اند. معماری میسنی یک معماری استحکامی است که در آن برج و بارو نقش بسیار مهمی را ایفا کرده، به طوری که در کاخ میسن نکته قابل توجه داشت. در این استحکامات دفاعی برج هایی هم تعبیه شده است. موضوع این است که میسنی ها با دشمنان متعددی روبه رو بوده اند.

بنابر این سیستم حفاظتی را به وجود آورده اند، در حالی که معماری نظام دفاعی بوده است. این امر موجب شده که بقایای آثار هریک از آن دچار تخریب شده باشد. نکته قابل توجه دیوارهای قطور آن است. این امر نشانگر این موضوع بود. بنابراین حفاظت و دفاعی را به وجود آورده اند، در حالی که معماری مینوسی ها فاقد هرگونه آثار هریک از آن ها به طریقی دچار تخریب شده باشد.

برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!!

بیشترین ها
ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

توسط
تومان